Batu Batikam

Batu Batikam
Batu Batikam adolah salah satu cagar budaya basajarah di Jorong Dusun Tuo Nagari Limo Kaum Kec. Lima Kaum Kab. Tanah Datar Provinsi Sumatera Barat. Manuruik carito nan didapek, lubang nan ado ditangah batu marupoka bakeh keris nan ditusuak dek Datuak Parpatiah Nan Sabatang. Laweh cagar budaya Batu Batikam kiro-kiro 1.800 meter persegi. Dulu tampek ko marupokan medan nan bapaneh atau tampek mufakaik kapalo suku.  Susunan batu disakaliliang batubatikam marupkokan sandaran tampek duduak nan babantuak pasagi panjang nan malingka. Batu ko barukuran 55 x 20 x 40 sentimeter jo bantuak hampia...

Kok Bagaue Indak Pambingik

Kok Bagaue Indak Pambingik
Mukasuik dari pituah kok bagaue indak pambingik  adolah: Mancaliek kawan nan sadang jatueh asok Kawan nan sadang tagak tali Haram kok inyo raso bingik. Sukur taloncek dimuluiknyo Mambayang suko diparoman Gilo mamuji jo manyanjuang Berbagi rasa caro aluihnyo Ikolah tando urang babudi jo bamartabat...

Kalau Disapo Indak Panyingguang

Kalau Disapo Indak Panyingguang
Mukasuik pituah dari kalau disapo indak panyingguang adalah:  Kok ado nan banasehat. Datang kritik dari kawan  Tibo bandiangan dari kawan  Jo suko hati ditarimo Bukan marabo mamburengeh Emosi nak manang surang urang sayang disangko jajok.  Bukan, Kok talanglah inyo suruik Kok tadorong inyo kumbali rila jo maaf dipohonkan.  Ikolah tando urang babudi jo bamartabat...

Kok Susah Indak Tagamang

Kok Susah Indak Tagamang
Mukasuik pituah dari kok susah indak tagamang adolah: Nyampang cobaan nan manimpo Awak bansaik panyakik ampie Dunsanak jadi rang lain nan sayang lah jajok pulo Nan inyo baiman tagueh juo.  Pantangnyo maupek-upek manyasa manyada untuang.  Atau iduik manyisiah-nyisiah randah diri jo samo gadang Raso minder kato rang kini.  Ikolah tando urang babudi jo bamartabat...

Kalau Babantahan Indak Badandam

Kalau Babantahan Indak Badandam
Mukasuik pituah dari kalau babantah indak badandam adolah: Kok tumbueh basilang kato Salisieh paham dalam rapek Batuka paham samo gadang  Inyo bamuko manih juo.  Rundiang babateh bainggoan Dapek dirimbo ilang disamak  Nan batin pantang kabaranggang. Ikolah tando urang babudi jo bamartabat...

Kalau Bakato Indak Sombong

Kalau Bakato Indak Sombong
Mukasuik dari pituah dari kalau bakato indak sombong adolah: Kok roda sadang diateh,  Kok tampuek sadang bagatah,  Sombong takabue bajauehkan.  Sabab inyo sadar jo sunnatullah,  Bumi bareda jo sumbunyo,  Alam baputa jo iradat.  Kini basah, bisuek kok kariang,  nan diateh musti kabawah,  disinan rimah bapilieh juo.  Ikolah tando urang babudi jo bamartabat...

Kalau Manolong Indak Riya

Kalau Manolong Indak Riya
Mukasuik pituah dari kalau manolong indak riya adolah:  Suko baragieh basidakah,  panyantun ka urang indak, paibo bakeh si bansaik.  Mambari karano allah  bukan maharok pambalasan  apolai pujian dapek sanjuang, konon mambangkik jo maamun. Iko tando urang babudi jo ba martabat...

Kalau Mangecek Bahakimah

Kalau Mangecek Bahakimah
Mukasuik pituah dari kalau mangecek bahakimah adolah:  Bapikie apo nan patuik kadikatokan tapi pantang mangatokan. Kecek lamak indak manggiesie, kato boneh mamaliharo.  Kok bana indak tabandiang, kok kareh indak tasolang,  jadi panawa dek rang banya...

Petatah Petitih Minang 9

Petatah Petitih Minang 9
Bak ayam indak ba induak, umpamo siriah indak ba junjuang. (Suatu masyarakaik atau anak-anak yang indak ado nan mamimpin atau mamaliharonyo) Bak malapehkan anjiang tasapik, bak mangadangkan anak harimau. (Urang nan yang ditolong katiko sampik atau kasusahan, namun katiko lapeh dari kasulitan dibaleh jo kajahatan)  Bak api didalam sakam, aia tanang mahannyuikkan. (Urang nan mampunyai dandam, diparbuatan indak nampak, tapi katiko kajahatan tajadi baru dikatahui)  Bak tapijak dibaro angek, bak cando lipeh tapanggang. (Urang nan karajonyo nan ingin capek, tapi indak mamikian...

Petatah Petitih Minang 8

Petatah Petitih Minang 8
Normal 0 false false false IN X-NONE X-NONE MicrosoftInternetExplorer4 ...

Petatah Petitih Minang 7

Petatah Petitih Minang 7
Bak taratik rang sumbahyang, masuak sarato tahu, kalua sarato takuik. (Urang nan mangarajoan sasuatu jo panuah katalitian sarato manguasoi sagalo persoalan) Bak galagak gulai kincuang, bak honjak galanggang tingga. (Urang nan balagak pandai, padohal urag tu indak mangatahui nan sabananyo)  Bak ayam lapeh malam, bak kambiang diparancahkan. (Urang nan kahilangan  padoman hiduik sarato, putuih aso dalam mangarajoan sasuatu)  Bak balam talampau jinak, gilo maangguak tabuang aia, gilo mancotok kili kili. (Urang nan mudah dipuji, katiko mandapek pujian sahinggo mudah sajo...

Petatah Petitih Minang 6

Petatah Petitih Minang 6
Bak balaki tukang ameh, mananti laki pai maliang. (Manunggu sasuatu nan indak ka mungkin tacapai kareno kurang paretongan) Baulemu kapalang aja, bakapandaian sabatang rokok. (Urang nan kurang pangatahuan tantang karajo nan dikarajoanyo)  Bunyi kecek marandang kacang, bunyi muluik mambaka buluah. (Urang nan gadang ota, mangatoan sesuatu nan indak ado hasilnyo)  Baguno lidah tak batulang, kato gadang timbangan kurang. (Pambicaraan nan dikaluan sacaro sombong jo angkuah, indak mamikian urang nan ka tasingguang)  Bak bunyi aguang tatunkuik, samangaik layua kalinduangan....

Petatah Petitih Minang 5

Petatah Petitih Minang 5
Baitu barieh balabiahnyo, dari luhak maso dahulu, kok tidak disigi dipanyato, lipuah lah jajak nan dahulu. (Adaik Minangkabau jikok tidak dibina dan dikambangkan, mako keaslian adaik Minangkabau akan hilang kareno dipengarhu dek kamajuan zaman) Buruak muko camin dibalah. (Urang nan mambuek kasalahan karano kabodohannyo, tapi nan disalahkan urang lain).  Banggih dimancik, rangkiang disaliangkan. (Hanyo sorang nan diberanginyo, tapi sakampuan nannyo musuhi)  Barajo Buo Sumpu Kuduih tigo jo rajo Pagaruyuang, Ibu jo bapak pangkanyo manjadi anak rang bautang. (Kasalahan anak,...

Patatah Petitih Minang 4

Patatah Petitih Minang 4
Bakarih sikati muno, patah lai basimpai alun ratak sabuah jadi tuah, jikok dibukakpusako lamo, dibangkik tareh nan tarandam lah banyak ragi nan barubah. (Dek karano lah banyak pangaruah nan masuak dari lua, maka baakibaik pado keaslian budaya minang nan lah puda) Batang aua paantak tungku, pangkanyo sarang sisan, ligundi disawah ladang sariak indak babungolai. Mauleh jokok mambuku, mambuhua kalau manggasan, kalau budi kelihatan dek urang, hiduik nan indak baguno lai. (Urang dalam masyarakat nan lah hilang kepercayaan karano karajonyo nan kurang taliti, sahinggo kahilangan kaparcayaan dirinyo)  Basasok...

Petatah Petitih Minang 3

Petatah Petitih Minang 3
Basuluah mato hari, bagalanggang mato rang banyak. (Suatu masalah nan lah dikatahui dek masyarakaik banyak) Baribu nan tidak lipuah, jajak nan indak hilang. (Ajaran nan  bakasan, nan lah ado dari dulunyo) Bariak tando tak dalam, bakucak tando tak panuah. (Urang nan baraso dirinyo santiang, tapi pado dasarnyo indak mangatahui)  Bajalan paliharolah kaki, bakato paliharolah lidah. (Hati-hati dalam bakarajo jo mangecek, agak urang nan katasingguang)   Barek samo dipikua, ringan samo dijinjiang. (Satiok karajo, dikarajoan basamo-samo, kok ado masalah salasaian basamo-samo)  Bakato...

Petatah Petitih Minang 2

Petatah Petitih Minang 2
Alah bauriah bak sipasin, kok bakiek alah bajajak, habih tahun baganti musim sandi Adat jangan dianjak. (Sungguahpun tahun siliah baganti musim balalu, namun pagangan hiduik jan sampai hilang) Adat biaso kito pakai, limbago nan samo dituang, nan elok samo dipakai nan buruak samo dibuang. (Nan elok samo dipakai, kok buruak samo ditinggaan)  Anak-anak kato manggaduah, sabab manuruik sakandak hati, kabuik tarang hujanlah taduah, nan hilang patuik dicari. (Dek karano kondisi alah baik, aratinyo lah wakatunyo menyamparonoan hiduik kamungko)  Anggang nan datang dari lauik, tabang...

Petatah Petitih Minang 1

Petatah Petitih Minang 1
Anak nalayan mambaok cangkua, mananam ubi ditanah darek. Baban sakoyan dapek dipikua, budi saketek taraso barek. (Beban yang berat dapat dipikul, tetapi budi sedikit terasa berat) Anak ikan dimakan ikan, gadang ditabek anak tenggiri. Ameh bukan perakpun bukan, budi saketek rang haragoi. (Hubungan yang erat sesama manusia bukan karena emas dan perak, tetapi lebih diikat budi yang baik) Anjalai tumbuah dimunggu, sugi sugi dirumpun padi. Supayo pandai rajin baguru, supayo tinggi naikan budi. (Pangatahuan hanyo didapek jo baguru, kamulian hanyo di dapek jo budi nan tinggi) Alu tataruang...

Nak Elok Baiekan Sangko

Nak Elok Baiekan Sangko
Mukasuik dari nak elok baiekkan sangko adolah Kok kasa etongan urang, senjang  tadanga rundiangannyo.  Tarimo suko lah dahulu antah kok elok mukasuiknyo. Usah lakeh pancimburuan jan pandorong salah sangko.  Tapi kunyah-kunyah mangko dilulue,  Gamak-gamak mangko dipacik  Mano tau dek awak pamburuak sangko,  Baluik baraso ula juo.  Alun anyuik lah kadinginnan, Alun jatueh gamang dahulu Kudian baru manya...

Nak Aluih Asahlah Baso

Nak Aluih Asahlah Baso
Mukasuik Nak  Aluih Asahlah Baso adolah: Maasah baso manih muluik pandai batutue, indak pangiang jo panggisie, tau batenggang ati urang. Walau urang baniek jaek inyo babudi baiek pulo. Basuo bapantun urang kahandai-handai di nan mudo. Anak siamuek dalam padi  Cuko didalam pabarasan  Sunggueh ramuek dalam hati  Dimungko indak kabakas...

Makna Ukia Minangkabau

Makna Ukia Minangkabau
Satiok ukiran yang ado di minang punya makna jo pesan pelajaran. Satiok ukiran punya filsafah yang diabiak dari alam. Ukiran minang sasuai jo dari mano ukiran di ambiak, sarupo Ayam  Mancotok, Gajah  Badorong, Harimau  dalam Parangkok, Itiak  Pulang  Patang,  Kuciang  lalok dan banyak lainnyo. Barikuik ko, ado beberapo namo ukiran jo makna nyo sacaro umum: a). “kaluak paku" mampunyoi makna anak dipangku kamanakan dibimbiang. b). “pucuak rabuang" takanduang palajaran  ketek baguno, gadang tapakai. c). “saluak laka”...

Nak Kayo Usah Barutang

Nak Kayo Usah Barutang
Nak kayo usah barutang mukasuiknyo: Ukuran kayo sabananyo iyolah bukan dinilai harato bando konon pulo jumlah pitih timbangan ameh. Tapi kekayaan nan hakiki lataknyo tasimpan dalam batin. Dijiwa nan tanang di hati nan lapang dipangana nan salasai.  Adopun tando-tando urang kayo inyo kok bajalan indak tasundak, kok malenggang indak tapampeh. Galak lapeh kapalo tagak mungko jinah kaniang bakilek. Basoboknyo katiko batin tak ba baban batin tak barutang. ...

Nak Labo Jan Takuik Rugi

Nak Labo Jan Takuik Rugi
Mukasuik dari Nak Labo Jan Takajuik Rugi adolah:  Nak labo jan takuik rugi. Bajarieh mangkonyo bulieh. Barugi mangko balabo itulah undang cadiek pandai.  Kok mamanciang tantu yo jo umpan. Manembak tantu jo peluru.  Manggaleh nyato bapokok.  Kalau dibao ka nan batin hormatilah urang terlebih dahulu baru awak dihormati urang.  Saincek bijo dituga.  Satnadan labek ka gantiny...

Saluang Minang

Saluang Minang
Saluang adolah alaik musik nan dipadukan jo dendang pantun. nan tumbuah kambang di minangkabau. Alaik musik tradisional ko dimainkan dimano sajo. Lagu-lagu nan dimainkan marupokan lagu bagurau. Diantaronyo  Singgalang, biaso dijadian pambukak gurau. Isi pantun Singgalang sarupo barikuik ko: Cupak panuah gantang balanjuang Ka cupak urang ka tigo luhak  Jatuah ka Alam Minangkabau  Hanyo sambah salam dianjuang  Rila jo maaf kami mintak Ukua jo jangko kok talampau Baringin di Pakan Akaik  Di laman kantua nagari  Dek yakin awak baniak  Bagurau...

Asa Mulo Namo Nagari Pariangan

Asa Mulo Namo Nagari Pariangan
Ado namo ado curito. Asa mulonyo namo Pariangan, manuruik kaba nan didapek dari tambo-tambo nan ado, Paringan marupokan tampek sawah dibukak, tampek rumah gadang partamo ditagakkan. Niniak urang Minangkabau barasa dari  Banua Ruhum (bakeh wilayah Romawi). Namanyo Maharaja Diraja. Konon, nyo marupokan pangeran nan balayia dari  Banua Ruhum dan manapi di puncak Gunung Merapi nan wakatu dikaliliangi dek lauik. Dek keteknyo nan basobok wakatu nanpak dari jauh sahinggo kalua katu sajak gunuang marapi sagadang talua itiak. Gunuang marapi masih marupokan pulau ketek. Bapuluah tahun sasudah...

Dasar Hukum Adaik Minang

Dasar Hukum Adaik Minang
Dasar hukum adaik minang dapek kita palajari dari pitauh barikuik: Panakiak pisau sirawik Ambiak galah batang lintabuang Silodang ambiak ka niru Nan satitiak jaikan lawik Nan sakapa jadikan gunuang Alam takambang jadikan guru. Jadi sasudah manganalisa sifaik-siafaik analam barulah disusun katantuan-katantuan adaik, nan talukih dalam pepatah: Bumi sanang padi manjadi Padi kuniang jaguang maupiah Taranak bakambang biak Bapak kayo mandeh barameh Mamak disambah urang pulo Katapi bagantang urai Katangah bagantang podi. Ikolah nan dicari dek urang minang nan sabananyo...

Arati Adaik

Arati Adaik
Adat api mambaka Adat aia mambasahi Adat ayam bakotek Adat murai bakicau Adat gunuang timbunan kabuik Adat lurah timbunan aia Gabak dihulu tando ka hujan Cewang di langik tando ka paneh...

Asa Mulo Namo Minangkabau

Asa Mulo Namo Minangkabau
Ado namo ado curito. Manuruik tambo nan lah bakambang, dicaritokan: ndak bara lamonyo, tibolah rajo mambawo kabau gadang nan tanduaknyonyo sapanjang salapan dapao. Mako rajo tu bataruah, saandainyo kalah kabau kami, mako ambiaklah isi kapako. Mako dijaweklah dek rajo dan bajanji salamo  tujuah hari. Bisuaknyo dicarilah anak kabau nan sadang arek manyusu, nan disisiahkan dari induaknyo. Anak kabau tadi dibuekan tanduak basi nan bacabang duo dengan panjang anam dapo.  Katiko sampai wakatu nan dijanjikan, mako dipasangkan taduakbasi tadi ka anak kabau nan lah disisiahkan dari induaknyo....

Asa Mulo Namo Gunuang Pangilun

Asa Mulo Namo Gunuang Pangilun
Manuruik carito dari muluik ka muluik, dulunyo tinggalah Angku Pangilun di lereang bukuk jo anjiangnyo.  Angku Pangilun adolah urang cadiak pandai, nan disagani . Kabanyo Angku ko urang sakti, sahinggo banyaklah urang pai baubek, baguru dan adolo nan mintak majinak binatang lia.  Salian tu banyak pulo nan minta dibuekan Paureh Padi.   Katiko Angku Pangilun maningga, masyarakaik mangubuannyo di ateh bukik tampek tinggal angku tu. Sahinggo puncak bukik tu dinamoan Puncak Tampek atau Puncak Karamik. Sajak itulah bukuk itu dinamoan Gunuang Panggilun.  Dulunyomasih banyak...

Nak Taguah Pahami Kunci

Nak Taguah Pahami Kunci
Mukasuik dari Nak Taguah Pahami Kunci adolah:  Mangecek siang maliek-liek, barundiang malam mahagak-agak.  Usah taruah bak katidiang, ijan taserak bak anjalai.  Lungga pasang ranggang pangabek, co lukah indak baincok. Bulieh awak maiboi, tapi usah sayang tatuntuang, kok isuek ka jadi lawan.  Kok banci ala kadarnyo, usah diino diudikan,  antah kok nanti jadi kawan.  Nan bak kato rang tuo-tuo :  Agiehkan nan saganggam tapi tinggakan nan sabinjek.  Cabieklah patuik dicabiek, sahalai banang tinggakan juo.  Itulah kaserap panggantuangan....

Nak Mulia Tapati Janji

Nak Mulia Tapati Janji
Nak Mulia Tapati janji mukasuiknyo: Bakato usah panduto, bajanji usah bamungkie, dibari amanat jan khianat. Kok janji indak tatapeki, kok kara indak tataguehi. Mangecek taranjak-anjak, rundiang nan urak-urak ungkai. Alamaik kajatueh harago diri, urang nan indak picayo lai. Dek mujue sapanjang hari, dek malang sakijok mato. Kok niek alun tasampaikan, mako pakaikan pepatah rang tuo, kato dahulu batapati,  kato kudian bana dicari.  Artinyo tamui bamungko-mungko, kabakan aral rintangannyo. Sinan dibuek janji baru....

Nak Tinggi Randahkan Hati

Nak Tinggi Randahkan Hati
Nak Tinggi Randahkan Hati mukasuiknyo:  Jikok bakato dibawah-bawah, manyauek dilie-ilie, mamacik diujuang-ujuang.  Usah panyonsong kecek urang, usah pamaha jo pujian. Nan tuo dianjuang-anjuang, nan ketek disayang-sayang, nan bansaik sapo dahulu.  Insyaallah nak tinggi pandangan urang bakeh awa.  Datang kasieh naiek martabat, tuah ka inggok sandirinyo...

Nak Luruih Rantangi Tali

Nak Luruih Rantangi Tali
Mukasuik Nak Luruih Rantangi Tali adolah: Bajalanlah dialue adat,bakatolah diateh undang. Kalau mamaek ditantang barih, mangabuang tibo diukue. Dialua rasuek manjariau, dikasau lakekan atok. Maknanyo:  latakan sasuatu ditampeknyo, dinan wajar. Usah mambuek-buek. Kadang-kadang dek lamak rayuan tukang galeh, gadang batuka jo nan ketek. Kain ganieh diago urang, marekan nan batanyokkan. Ikhlas-ikhlas kalau baragieh, jujur-jujur kalau manolong, adil-adil kalau mahukum. Usah lamak karano santan, jan kuniang karano kunik, dek sanjuang iko nan bana.  Satiok kato ka disabuik atau...

Jam Gadang Bukittinggi

Jam Gadang Bukittinggi
...

Istano Basa Pagaruyuang

Istano Basa Pagaruyuang
Istano Basa yang lebih terkenal dengan nama Istana Pagaruyung, adalah sebuah yang terletak di kecamatan Tanjung Emas Batusangkar Sumatera Barat. Istana ini merupakan objek wisata budaya yang terkenal di Sumatera Barat.  Istano Basa yang berdiri sekarang sebenarnya adalah replika dari yang asli. Istano Basa asli terletak di atas bukit Batu Patah dan terbakar habis pada sebuah kerusuhan berdarah pada tahun 1804. Istana tersebut kemudian didirikan kembali namun kembali terbakar tahun 1966, Proses pembangunan kembali Istano Basa dilakukan dengan peletakan tunggak tuo (tiang utama) pada...

Nagari Tuo Pariangan

Nagari Tuo Pariangan
...

Kato Nan Ampek di Minang

Kato Nan Ampek di Minang
Di minang dalam batutua kato atau mangecek harus tau jo kato nan ampek. Kalau ndak tau jo kato nan ampek buluih dikatoan urang nan kurang taratik. Partamo kato mandaki, bakato kanan gadang. Aratinyo kalau mangecek kanan gadang sarupo ka datuak, ka urang gaek atau urang dianggap urang nan labiah gadang dari awak. Bakato ka nan gadang indak hanyo kato-kato  sajo tapi kareh lunaknyo suaro haruih dijago pulo.  Nan kadua, kato manurun, bakato ka nan ketek, sarupo mamak ka kamanakan, kakak ka adiak, guru ka murik dan lainnyo. Bakato ka nan ketek harus jaleh dan dimangarati dek nan ketek....

Makan Bajamba Katiko Muluik Nabi di Piaman

Makan Bajamba Katiko Muluik Nabi di Piaman
nusantaranews.net Paringatan mauluik nabi Muhammad SAW di Minangkabau dibuek sasuai jo tradisi niniak moyang nagari satampek. Sarupo nan diadoan di Piaman. Daerah piaman hinggo kiniko masih banyak maadoan muluik disurau atau musajik nan acaranyo sampai sahari samala. Acaro mauluik ko dalam bantuak badikia. Biasonyo badikia dimulai dari tangah malam sapai sore. Dalam acara mauluik ko, masarakaik manyadioan panokopi, lamang jo jamba. Panokopi untuk urang siak atau tamu di surau. Biasonyo diantaan sore sabalun mugarik. Lamang biasonyo untuak urang siak, tamu, jo ipa bisan dek urang nan mambuek...

Asa Mulo Namo Payokumbuah

Asa Mulo Namo Payokumbuah
Ado namo ado curito. Manuruik tambo jo warih nan bajawek, namo Payokumbuah mulonyo dari kato kumbuah nan payau. Ado pulo nan mangatoan kumbuah nan bapayau. Payau tu adolah daerah rawa rang katoan. Daerah nan banyak air taganang. Sahinggo di tampek tu tumbuah mansiang ado lo nan mangatoan kumbuah. Adolo nan mangatoan kumbuah tu samo jo masiang.  Biasonyo kumbuah dek sabagian dareah itu namo untuk tinaman kaladi aia, tapi nan mangatoan kumbuah samo jo mansi, itu tinaman nan biaso dijadian pandan untuk buek kambuek atau lapiak lambak di sabagian dearah minang.  Dari babarapo kaba,...